Chcesz zadbać o swoją kondycję? Zrób to bez ryzyka dla zdrowia

Nowy rok, nowy lub nowa ja – wiele osób w ten sposób planuje zmienić coś w swoim życiu, zadbać o zdrowie i sylwetkę i wybiera się na siłownię lub zajęcia fitness. Panie Doktorze, jak należy się przygotować, by ta przygoda nie skończyła się kontuzją zanim na dobre się zacznie?

Wysiłek fizyczny jest niezbędny dla zdrowia i musi być stałym elementem higieny, jak codzienna kąpiel. Aby uniknąć kontuzji, powinien być regularny, zróżnicowany i wykonywany z przestrzeganiem kilku zasad. Dla dzieci i młodzieży szkolnej (5‒17 lat) WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) zaleca 60 minut lub więcej umiarkowanej, lub intensywnej aktywności fizycznej codziennie, w formie atrakcyjnej i dostosowanej do wieku. Rekomenduje się głównie ćwiczenia wytrzymałościowe, czyli jazdę na rowerze, spacerowanie szybkim tempem, bieganie, pływanie, jazdę na hulajnodze, gry zespołowe. Natomiast dla zdrowych osób dorosłych (18‒64 lata) zaleca się od 30 do 60 minut umiarkowanej aktywności fizycznej przez 5 dni w tygodniu (przynajmniej 2,5 godz./tygodniowo) lub co najmniej 75‒150 minut tygodniowo wysiłku fizycznego o wysokiej intensywności. Stopniowe wydłużanie czasu poświęcanego na aerobowy wysiłek fizyczny przynosi dodatkową korzyść. Sesje aktywności fizycznej powinny trwać co najmniej 10 minut każda. Dodatkowo powinno się uwzględnić w programie treningowym minimum 2 razy w tygodniu ćwiczenia siłowe o przynajmniej umiarkowanej intensywności, które obejmują wszystkie główne grupy mięśni. Niezbędnym elementem każdego treningu powinna być wstępna rozgrzewka, która powinna trwać około 10 minut oraz ćwiczenia rozciągające mięśnie przed i po wysiłku fizycznym. Pamiętajmy także aby ćwiczyć poprawnie technicznie - nie przetrenowuj się, słuchaj swojego ciała, a także zadbaj o odpowiednią dietę i regenerację w tym dobry sen.

Z jakimi najczęstszymi kontuzjami osób rozpoczynających swoją sportową przygodę się Pan Doktor spotyka?

Są to najczęściej urazy skrętne stawów skokowych i kolanowych, bóle grzbietu, zespoły bolesnego barku, łokcie tenisisty i golfisty, kolano skoczka, zespół pasma biodrowo-piszczelowego, zapalenie ścięgna Achillesa czy zapalenie rozcięgna podeszwowego.

Po ćwiczeniach ważną kwestią jest regeneracja. Co by Pan Doktor sugerował lub proponował?

Regeneracja po treningu to fundamentalny element, który wpływa na postępy i ogólną kondycję. Odpowiednie działania, takie jak dbanie o odpowiednią ilość i jakość snu oraz nawodnienie, dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych i witamin, a także stosowanie masażu oraz rozciągania po treningu, mogą znacznie przyspieszyć proces odbudowy mięśni, zredukować zmęczenie, zmniejszyć ryzyko kontuzji i poprawić wyniki.

Prowadzi Pan Doktor zajęcia na kierunku fizjoterapia w Akademii Zamojskiej. Czy studenci na tym kierunku uczą się jak prowadzić trening efektywnie i bez ryzyka kontuzji?

Tak. Program nauczania na fizjoterapii obejmuje również takie zagadnienia, począwszy od anatomii, fizjologii wysiłku, po programowanie treningów oraz leczenie kontuzji sportowych.

W budynku hali sportowej AZ przy ul. Błonie 1K Uczelnia dysponuje salami wyposażonymi w specjalistyczny sprzęt, w których zajęcia odbywają studenci fizjoterapii. Może Pan Doktor o nim opowiedzieć?

Rzeczywiście Uczelnia dysponuje bardzo bogatą bazą do zajęć praktycznych dla studentów, począwszy od urządzeń do ćwiczeń wytrzymałościowych i siłowych, po sprzęt do kinezyterapii, fizykoterapii, hydroterapii a także aparaturę do oceny wydolności fizycznej czy oceny biomechanicznej organizmu.

To na zakończenie naszej rozmowy. Jakie możliwości daje dyplom magistra fizjoterapii na rynku pracy?

Zapotrzebowanie na fizjoterapeutów jest olbrzymie i stale rośnie. Podyktowane jest to m.in. zmianami demograficznymi, starzejącym się społeczeństwem i związanym z tym narastającym zjawiskiem niepełnosprawności ale także rosnącą świadomością ludzi na temat zasadności stosowania rehabilitacji. Warto podkreślić, że właściwie zaordynowana rehabilitacja jest bezpieczną, w zasadzie pozbawioną działań ubocznych, ale skuteczną formą terapii. Obecnie zawód fizjoterapeuty jest zawodem deficytowym. W tym momencie tylko w mojej placówce - Zamojskiej Klinice Rehabilitacji jestem skłonny przyjąć do pracy co najmniej 10 nowych fizjoterapeutów. Osobiście nie słyszałem, aby fizjoterapeuta szukający pracy nie mógł znaleźć zatrudnienia. A warto podkreślić, iż na terenie naszego regionu powstają nowe podmioty lecznicze świadczące usługi rehabilitacyjne, które też potrzebują fizjoterapeutów. Są to oddziały rehabilitacyjne, ośrodki rehabilitacji dziennej, pracownie fizjoterapii, ale również ośrodki opieki długoterminowej, poradnie leczenia bólu, sanatoria. Fizjoterapeuci świetnie sprawdzają się także w roli trenerów personalnych, znajdując zatrudnienie w siłowniach, ośrodkach spa. Nie bez znaczenia jest także zagwarantowane ustawowo wynagrodzenie fizjoterapeutów, które obecnie wynosi: dla fizjoterapeutów z wykształceniem magisterskim i specjalizacją – 9230,57 zł brutto miesięcznie zaś dla fizjoterapeutów z wykształceniem magisterskim –7298,59 zł.

Rozmawiał Daniel Czubara

*Rafał Sapuła - dr n. med. , lekarz specjalista rehabilitacji medycznej, medycyny paliatywnej, balneologii i medycyny fizykalnej, mgr fizjoterapii, certyfikowany lekarz Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej, prezes Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji, Konsultant wojewódzki w dziedzinie rehabilitacji medycznej w województwie lubelskim, Kierownik Katedry Fizjoterapii Akademii Zamojskiej, adiunkt, lekarz Zamojskiej Kliniki Rehabilitacji.