Utracony Świat - wystawa w Arsenale

Leon Barszczewski urodził się 20 lutego 1849 r. w Warszawie. Po przedwczesnej stracie rodziców został wzięty pod rosyjską ?opiekę rządową? i wysłany do szkoły kadetów w Kijowie, co zadecydowało o jego dalszych losach ? służbie w armii carskiej Rosji. W latach 1876-1897, z przerwami, przebywał w Samarkandzie, która stała się jego bazą wypadową na terytorium m.in. Wschodniego Turkiestanu, Emiratu Buchary, Chanatów Badachszanu i Darwazu. Na niezbadanych wcześniej terenach to on niejednokrotnie był pierwszym Europejczykiem widzianym przez tamtejszych mieszkańców. Podczas swych podróży opracowywał mapy terenu, biegu rzek i dróg, badał szlaki komunikacyjne na pograniczu Chin i Afganistanu. Tereny, po których podróżował Leon Barszczewski leżą obecnie w przeważającej części w granicach Republik Uzbekistanu i Tadżykistanu. W trakcie wypraw gromadził okazy botaniczne, zoologiczne i mineralogiczne oraz prowadził obserwacje etnograficzno-antropologiczne. Był jednym z pierwszych badaczy prowadzących badania archeologiczne na wzgórzu Afrasiab przyczyniając się do odkrycia starożytnej Samarkandy. Leon Barszczewski w swych dziennikach z podróży zanotował liczne obserwacje botaniczne, zoologiczne, geograficzne i geologiczne. Odkrył wiele pokładów złóż mineralnych, w tym rud metali, kamieni szlachetnych (złota i diamentów). Z zebranych w trakcie wypraw licznych okazów przyrodniczych, archeologicznych i etnograficznych utworzył w Samarkandzie muzeum.

Podróżnikowi w trakcie jego licznych wypraw towarzyszył aparat fotograficzny. Dzięki temu, co utrwalił na szklanych negatywach możemy dziś podziwiać wizerunki tamtych ludzi, zobaczyć ich zajęcia i życie codzienne. Na swoich fotografiach uwiecznił krajobrazy, architekturę, a także sceny z życia codziennego mieszkańców odwiedzanych rejonów. W kadrze zatrzymał wiele portretów mężczyzn w barwnych strojach, scen rodzajowych oraz niepowtarzalne wizerunki tamtejszych kobiet. Bez wątpienia można go uznać za prekursora fotografii reportażowej. Jego zdjęcia, docenione i zauważane, zostały nagrodzone złotymi medalami na wystawach fotograficznych w 1895 r. w Paryżu (za wizerunki lodowców azjatyckich) oraz w 1901 r. w Warszawie (?za widoki i sceny rodzajowe wschodnie?). Zbiór fotografii Leona Barszczewskiego jest jedyną tego typu w Polsce dokumentacją ikonograficzną terenów Azji Środkowej końca XIX wieku wykonaną przez polskiego podróżnika.

Wystawa powstała z inicjatywy Igora Strojeckiego, prawnuka Leona Barszczewskiego, od wielu lat zajmującego się historią własnej rodziny. Prezentuje eksponaty ze zbiorów prywatnych a także Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie oraz Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Otwarcie wystawy zaplanowano na godzinę 14.00. Po wernisażu odbędzie się spotkanie z Igorem Strojeckim i promocja książki powstałej pod jego redakcją "Utracony Świat, podróże Leona Barszczewskiego po XIX - wiecznej Azji Środkowej".